İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU İLE İLGİLİ ÖNEMLİ DUYURU
Bilindiği gibi 6331 sayılı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 30/06/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup Birliğimiz web sayfasından da bu Kanunun uygulama alanı ile ilgili ayrıntılı duyurular daha önce yapılmıştır. Söz konusu bilgilendirmelere:
A-) 10.01.2013 tarihinde yapılan duyuruya http://www.tursab.org.tr/tr/tursabdan-haberler/hukukyonetmelik/duyuruis-sagligi-ve-guvenligi-kanunu_8349.html
B-) 18.02.2013 tarihinde yapılan duyuruya http://www.tursab.org.tr/tr/tursabdan-haberler/hukukyonetmelik/duyuru6331-sayili-is-sagligi-ve-guvenligi-kanunu_8493.html
C-) 01.10.2014 tarihinde yapılan duyuruya http://www.tursab.org.tr/tr/tursabdan-haberler/hukukyonetmelik/6552-sayili-torba-yasaya-iliskin-onemli-duyuru_11497.html
D-) 04.01.2016 tarihinde yapılan duyuruya http://www.tursab.org.tr/tr/tursabdan-haberler/genel-duyurular/isveren-egitimleri_13934.html linklerinden ulaşabilirsiniz.
Görülen lüzum üzerine konu hakkında tekrar bilgilendirme yapma zorunluluğu doğmuştur. Şöyle ki;
1-) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır. Tanımdan da anlaşılacağı üzere Seyahat Acentaları bu kanunun kapsamı altındadır ve her bir Seyahat Acentası bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılacak Yönetmeliklere uymak zorundadır.
2-) Kanunda belirtilen “Tehlike Sınıfının” belirlenmesi meselesine açıklık getirmemiz gerekmektedir. Bu Kanunun 9. Maddesi gereği ilan ve yayımı zorunluluğu görülerek, 26/12/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi”ne göre Seyahat Acentaları “az tehlikeli” sınıfta yer almaktadır.
3-) Bu bilgi ışığında bu Kanun’un;
a) 6 ve 7 nci maddeleri;
1) 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81 inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2016 TARİHİNDE,
2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/1/2014 tarihinde,
3) Diğer işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
b) 9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8 inci maddeleri yayımı tarihinde,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren( Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih olan 30 Haziran 2012 tarihinden itibaren) altı ay sonra,
yürürlüğe girer.
4-)Az tehlikeli sınıfa giren seyahat acentaları için 01.07.2016 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek md. 6 ve md. 7 hükümleri aşağıda yer almaktadır;
Buna göre;
“İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ” BAŞLIKLI MADDE 6,
(1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve “on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde” diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMLERİNDEN (OSGB) hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.
“Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler.”
b) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.
c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlar.
ç) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.
d) Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.
(2) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de alabilir.
(3) Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.
(4) Birinci fıkranın (a) bendine göre yapılacak görevlendirme süresinin belirlenmesinde 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, çalışan sayısının toplamına dâhil edilmez.
“İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ” BAŞLIKLI MD. 7
(1) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için, Bakanlıkça( Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) aşağıdaki şartlarla destek sağlanabilir:
a) Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan, çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ondan az çalışanı bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir.
b) Giderler, iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse edilir.
c) Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır.
ç) Bu Kanun ve diğer mevzuat gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı tespit edilen işverenlerden, tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca tahsil edilir ve bu durumdaki işverenler, sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.
d) Uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, uygulamayı yönlendirmeye ve doğabilecek sorunları çözmeye Bakanlık yetkilidir.
(2) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenir:
a) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak desteğin uygulanması.
b) Destek sağlanacak ondan az çalışanı bulunan işyerlerinin özellikleri göz önünde bulundurularak; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecek iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedellerinin tespiti, destek olunacak kısmı ve ödenme şekli.
c) Destekten faydalanabilecek işyerlerinin taşıması gereken şartlar.
ç) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti verecek kuruluşların özellikleri.
(3) Etkinlik ve sürekliliğin sağlanması amacıyla; Bakanlık tarafından Sağlık Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve ilgili meslek kuruluşlarıyla iş birliği yapılabilir.
Dolayısıyla;
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETİ KAPSAMINDA;
- İşverenin de katılımıyla bir ekip oluşturularak bu ekiple birlikte tehlikeler tanımlanarak riskler analiz edilmeli,
- Bir rapor hazırlanmalı,
- İşyerinde meydana gelebilecek, çalışanları ve çalışma çevresini etkileyecek acil durumlar ile önleyici –sınırlayıcı tedbirler belirlenmeli,
- Acil durum planı hazırlanmalı
- Her çalışana periyodik olarak eğitim verilerek, işe girişlerde sağlık muayeneleri yapılmalı ve bu muayeneler periyodik olarak tekrarlanmalıdır.
EĞİTİMLER;
Az tehlikeli sınıfta bir işyerinde çalışan başına 3 yılda toplam 8 saat, tehlikeli sınıfta 2 yılda 12 saat ve çok tehlikeli sınıfta yılda 16 saat eğitim verilmelidir.
İŞE GİRİŞ / PERİYODİK SAĞLIK MUAYENELERİ;
Periyodik sağlık muayeneleri;
- Az tehlikeli sınıfta 5 yılda 1,
- Tehlikeli sınıfta 3 yılda 1,
- Çok tehlikeli sınıfta yılda bir kez ( gerek görüldüğünde 6 ayda bir ) olacaktır.
DEVLET DESTEĞİ;
İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre;
- Kamu hariç 10’dan az çalışanı olan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine destek uygulanmakta olup az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ( dolayısıyla seyahat acentaları) destek kapsamında bulunmamaktadır.
CEZALAR;
Söz konusu kanunun ilgili maddelerine uygun hareket etmeyenler hakkında “İdari para cezaları ve uygulanması” başlıklı 26. Madde uyarınca idari para cezaları öngörülmektedir. Özellikle belirtmek gerekir ki;
- İş güvenliği uzmanı görevlendirmemenin cezası her ay için 6.511-TL
- İşyeri hekimi görevlendirmemenin cezası her ay için 6.511-TL,
- Risk değerlendirmesi yaptırmamanın cezası -3.906 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için 5.859-TL,
- İşçilerin sağlık muayenelerini yaptırmamanın cezası her işçi için 1.301TL,
- İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini yerine getirmemenin cezası her bir işçi için 527-TL
- İş kazasının kaydının tutulmaması ve bildirimin yapılmaması konusunda yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene 2.603-TL,
- İş sağlığı ve güvenliği hakkında çalışan temsilcisi görevlendirilmesi yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene 1.301 -TL,
- Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlamamak 1.952 -TL,
- Bu kanuna dayalı yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren aylık olarak 1.301-TL idari para cezası uygulanacaktır.
HİZMET SÜRELERİ;
İş güvenliği uzmanları ayda çalışan başına;
Az tehlikeli sınıfta 10 dakika,
Tehlikeli sınıfta 20 dakika,
Çok tehlikeli sınıfta 40 dakika,
İşyeri Hekimleri Ayda Çalışan Başına
a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 5 dakika.
b) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika.
c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika
Diğer Sağlık personeli
a)Çok tehlikeli sınıfta yer alan 10 ila 49 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika.
b) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 50 ila 249 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika.
c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 20 dakika.
Tam süreli işyeri hekiminin görevlendirildiği işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi şartı aranmaz. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunulması amacıyla bu işyerlerinde, işyeri hekiminin talebi ve işverenin uygun görmesi halinde diğer sağlık personeli görevlendirilebilir.
Bununla birlikte yukarıda ifade edildiği üzere 6331 Sayılı Yasa’nın 6. Maddesi’nin 1/a bendinde ifade edildiği üzere 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine ( dolayısıyla seyahat acentalarına ) ayrı bir muafiyet bulunmaktadır.
Kısaca bahsetmek gerekirse: Aynı işverenin tüm Türkiye çapındaki çalışan sayısı dikkate alınmak üzere toplam çalışan sayısı 10’dan az olan (10 dahil değil) ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin işverenleri veya işveren vekilleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın açacağı eğitimlere katılarak iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırma yükümlülüğünden muaf tutulacaktır.
Bu eğitimi tamamlayan işverenler veya vekilleri işe giriş / periyodik muayeneler ve iş sağlığı güvenliği eğitimleri hariç diğer çalışmaları üstlenebilirler. Dolayısıyla uzmanın ve hekimin yukarıda belirtilen işe giriş / periyodik muayeneler ve iş sağlığı güvenliği eğitimleri hariç diğer çalışmalarını işveren veya işveren vekilleri üstlenmek durumunda kalacaktır.
Buna ilişkin “ İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik” de EKTE yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen hususlar üyemiz Seyahat Acentalarının bilgisine rica olunur.
TÜRKİYE SEYAHAT ACENTALARI BİRLİĞİ
(TÜRSAB)
İçerik ile ilgili dosyalar
